همه چیز در مورد پاتختی

یکی از چالش‌های مهم عروس خانم‌های ایرانی بعد از پایان یافتن جشن عروسی با شکوه‌ آنها، مراسم پاتختی است. مراسم پاتختی بخشی جدایی ناپذیر از چک لیست عروسی برای عروس خانم ها است به عبارتی می‌توان گفت هدف از برپایی این مراسم سنتی یا قدیمی کمک کردن هرچه بیشتر خانواده، دوستان، اقوام و آشنایان عروس و داماد برای آغاز زندگی مشترک آنها است. بدین ترتیب می‌توان گفت برگزاری مراسم پاتختی علاوه بر جنبه ی جشن و پایکوبی، جنبه ی مهم تری نیز دارد و آن هم چیزی جز آسان تر کردن شروع زندگی مشترک عروس و داماد نخواهد بود. در ادامه با سایت راهنمای عروسی عروسکو همراه باشید تا به بررسی زوایای مختلف این جشن کهن و ایرانی بپردازیم.

نگاهی کامل به مراسم پاتختی و بررسی جنبه های مختلف آن

یکی از میهمانی ‌های سنتی و قدیمی مرسوم در میان خانواده‌های ایرانی که از ایام قدیم رواج بسیار داشته است، پاتختی عروس است. می‌توان گفت یکی از اهداف برپایی این مراسم، جمع شدن دوستان و آشنایان عروس و داماد دور هم است تا عروس و داماد آمادگی روحی و مالی لازم را برای آغاز زندگی مشترک به دست بیاورند. هدایا و پیش کش هایی که در این میهمانی به تقدیم عروس می‌گردند تا کمکی در جهت تهیه ی ملزومات و وسایل مورد نیاز و اولیه زندگی وی باشد و در صورت لزوم کاستی های جهیزیه خود را تکمیل نماید.

تاریخچه برگزاری مراسم پاتختی

با توجه به آن چه پیش تر بیان شد باید دانست پاتختی در گذشته به شیوه ای دیگر مرسوم بوده و برپا می‌شده است. بدین ترتیب که بعد از گذشت سه روز از جشن عروسی مراسمی با عنوان روز سوم برگزار می‌شد که با جشن و شادی و پایکوبی همراه بوده است. در این مراسم به وسیله ی آش و شیرینی از میهمانان پذیرایی می‌شده است. اما در حال حاضر با گذر سالیان دور از این مراسم سنتی و ایجاد برخی تغییرات در فرهنگ و آداب و رسوم، پاتختی با فاصله ی یک روز از جشن عروسی برگزار می‌گردد.

آیین مراسم پاتختی

منظور از نام پاتختی نشاندن عروس به صندلی و جایگاه مخصوص در جشن و مراسم است. این جشن که به فاصله ی یک روز از شب عروسی برگزار می‌گردد، به ‌صورت یک جشن عصرانه است که در طی آن خانواده، اقوام و آشنایان عروس و داماد در آن حضور پیدا کرده و هدایایی را به رسم یادبود با خود می‌برند. طبق یاد بود هایی که از گذشته پیرامون مفهوم این مراسم به جا مانده است می‌توان گفت که عروس در این روز با افتخار و فخری ویژه در حضور سایر دختران جوان به تخت بخت خود تکیه می‌زند. این تکیه زدن با افتخار عروس در روز پاتختی خود بر جایگاهش نشانگر این است که عروس شب قبل را به صورت باکره بوده و آن شب را پشت سر گذاشته است.
لازم به ذکر است که جشن پاتختی فقط مختص حضور زنان بوده و آقایان نمی‌توانند شرکت کنند.

ساعت برگزاری و پذیرایی در مراسم پاتختی

پاتختی یک میهمانی ساده و دور همی است که بعد از ظهر در طول ساعات 16 الی 19 تدارک دیده شده و بر پا می‌شود. پذیرایی این مراسم به‌ صورت کیک، میوه، شیرینی، نوشیدنی های فصل و گاهی چای است.
هرچند این مراسم نسبت به رسوماتی که در گذشته داشته است دستخوش تغییراتی شده است، اما با توجه به فراگیر شدن این میهمانی در سال‌های اخیر بین خانواده ها، برنامه های مختلفی نظیر استفاده از تم های گوناگون نیز برای آن تدارک می‌بینند که با توجه به سلیقه های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته استفاده از تم ها در برگزاری مراسم پاتختی عروس خیلی گسترده و رایج نیست. تنها عروس خانم هایی که دوست دارند تمامی مراسم ها و جشن هایشان با شکوه زیاد و خیلی خاص برگزار شود می‌توانند از تم های گوناگون پاتختی استفاده کنند.

رسومات رایج در پاتختی

بعد از پذیرایی شدن میهمانان حاضر در پاتختی و انجام مراسم جشن و پایکوبی، نوبت به اهدای هدایای مهمان‌ ها و اعلام‌ آنها می‌شود. طبق رسومات همیشگی و رایج و همینطور بنا بر احترام ابتدا بزرگ ترها و اقوام نزدیک عروس و داماد با توجه به بضاعت و توانایی خود هدایای خود را به عروس و داماد تقدیم می‌کنند. یکی از نکات مهم و قابل توجه در خصوص هدایایی پیش کشی در مراسم پاتختی این است که هر چند میهمانان و اقوام دوست دارند هدایای زیبا و آبرومندانه ی خود را به صورت اقلام غیر نقدی از جمله پتو، ظروف تزئینی و کریستال، ظروف و گلدان های بلور، ساعت، تابلو و سایر اجناس پیش کش عروس کنند، اما آنچه بهتر است و عموما دل خواه عروس و داماد نیز است این است که هدایا به صورت نقدی باشد تا هم بتواند گره گشایی از کار عروس و داماد باشد و هم اینکه بتوانند با آن پول وسایل مورد نیاز و سلیقه ی خود را تهیه کنند. در این رابطه بزرگ ‌ترهای عروس و داماد می‌توانند از خانم‌های فامیل خواهش کنند تا این هدایای زیبا و آبرومند خود را تبدیل به هدایای نقدی کرده و به‌صورت پول و سکه تقدیم عروس و داماد نمایند.

جایگاه پاتختی از گذشته تا به امروز

در خصوص جایگاه مراسم پاتختی به نظر می‌رسد این مراسم در اثر گذر زمان و تغییر در فرهنگ و سبک زندگی جایگاه اصلی خود را در بین خانواده ‌های ایرانی از دست ‌داده و به عبارتی کم رنگ تر از گذشته شده است. اما آنچه مسلم است این است که هنوز هم خانواده هایی وجود دارند که معتقد به برگزاری این مراسم بوده و از آن لذت می‌برند.

مراسم پاتختی در آن سوی مرز ها

جالب است بدانید، مراسم پاتختی علاوه بر رواج در ایران در بسیاری از کشور های دیگر نیز مرسوم بوده و با نام های مختلفی به کار برده می‌شود. همچنین شنیدنی است که مراسمی تحت عنوان Bridal shower که در کانادا، آمریکا و چندین کشور دیگر دنیا رواج داشته و برپا می‌شود، مشابه مراسم پاتختی ایرانی است. تنها با این تفاوت که این جشن در سایر کشور ها قبل از جشن عروسی برگزار می‌شود.

وظیفه برگزاری مراسم پاتختی بر عهده ی چه کسی است؟‌

میزبان مراسم پاتختی خانواده ی عروس بوده و تهیه ی تمامی وسایل مورد نیاز و پذیرایی جشن نیز بر عهده ی خانواده ی عروس است. همانطور که پیش تر نیز اشاره شد پذیرایی از میهمانان در این مراسم با شیرینی، میوه، کیک، انواع نوشیدنی و گاهی نیز چای صورت می‌گیرد.
وظیفه ای که در مراسم پاتختی به عهده ی هر دو خانواده است:
خانواده ی عروس و داماد موظف هستند که بهترین عکس العمل ممکن را در مقابل هدایای دریافتی از جانب اقوام و میهمانان در مراسم پاتختی از خود بروز دهند. چرا که این هدایا با نیت خیر و با توجه به فراخور توانایی هر یک از‌ آنها تهیه شده است. برای مثال همانطور که در مباحث پیشین نیز گفته شد، ترجیح اغلب میهمانان این است که هدایای خود را به صورت غیر نقدی به صورت اقلامی مانند اتو، پتو، ساعت، ظروف کریستال و تزیینی، بلورجات و ... تقدیم عروس و داماد کنند. هرچند بهتر است این پیشکش ها به صورت نقدی باشد تا گره ای از کار عروس و داماد جوان بگشاید، اما در هر صورت وظیفه ی خانواده ی دختر و پسر این است که با روی گشاده از این هدایا استقبال کرده و مراتب تشکر و قدر دانی را به عمل بیاورند.

پوشیدن چه نوع لباسی در مراسم پاتختی مناسب تر است؟

در خصوص نوع پوشش در مراسم پاتختی نباید نگرانی وجود داشته باشد. چرا که پاتختی از آن دسته جشن ها و مراسمـاتی است که نوع لباس پوشیدن در آن تابع قانون خاصی نبوده و می‌توان مانند سایر میهمانی ها لباس پوشید. در صورتی که پاتختی در حد جشنی کوچک و میهمانی عصرانه بوده و تمامی مدعوین نیز خانم باشند می‌توان از پیراهنی کوتاه یا بلند و طبق سلیقه ی خود از جنس حریر، گلدار، کتان، تور و ... استفاده کرد. اما در صورتی که مراسم پاتختی با شکوه تر بوده و از عصر شروع شده و تا پاسی از شب نیز ادامه داشته باشد، بهتر است از لباس شب و لباس های مجلسی سنگین تر استفاده نمود. نکته ی مهم و قابل توجه برای عروس خانم ها در روز پاتختی این است که در کنار لباس زیبا از اکسسواری های مناسب نیز استفاده کنند.

تزیین وسایل پاتختی

همانطور که گفته شد پاتختی جشنی ساده بوده که به اندازه ی دیگر مراسم نیاز به تشریفات ندارد. اما ایرادی هم ندارد تا با توجه به سلایق مختلف زیبایی بیشتری نیز به آن بخشید. به عنوان مثال برای تزیین وسایل پاتختی و همچنین میز پذیرایی می‌توان از تمی خاص استفاده نمود. تم هایی از جمله تم میوه ها، تم چای، تم نسکافه و .... همینطور می‌توان هدیه های تقدیمی به عروس و داماد را به وسیله ی ربان، گل، نوار های رنگی و ... تزیین نمود تا جلوه ی بصری بیشتر و زیبا تری نیز برای عروس و میهمانان داشته باشد. همچنین طبق رسومات قدیمی در روز پاتختی عروس هدایایی را تحت عنوان خلعتی کادو و تزیین نموده و به همراه جشن و شادی تقدیم مادر و خواهران آقای داماد می‌نماید.