آداب و رسوم و مراحل مراسم عروسی در ایران

پیوند زناشویی و ازدواج در ایران آداب و رسوم متفاوتی با سایر کشورهای جهان دارد حتی مراسم عروسی در ایران در شهرها، طایفه ها و روستاها مختلف نیز با هم متفاوت هست نکات مشترک این مراسمات سادگی و بی آلایشی و با شکوه بودن مراسم عروسی در ایران است که از نسلهای قبلی به نسلهای بعدی طی قرون انتقال یافته است و هم اکنون ما شاهد این مراسمات می‌باشیم تنوع و گستردگی این مراسمات در شهرستان های مختلف بسیار زیاد است ما در اینجا به مراسماتی می‌پردازیم که اکثراً در نقاط کشور برگزار می‌شود.
در این مقاله از سایت عروسکو به عنوان بهترین سایت عروسی فارسی همراه ما باشید تا مروری بر اصلی ترین مراسم های قبل و بعد از عروسی داشته باشیم.

از مراحل مراسم عروسی در ایران (مراسم خواستگاری) :

یکی از اصلی ترین مراسم های قبل از عروسی خواستگاری است! در لغت به معنی پیشنهاد برای ازدواج است. مراسم خواستگاری یکی از مراسم های قبل از عروسی در ایران است در این مراسم داماد همراه با تنی چند از اعضاء خانواده اش با گل و شیرینی به منزل عروس می‌روند و در آنجا موضوع خواستگاری را مطرح می‌کنند اگر دو خانواده عروس و داماد قبلاً باهمدیگر آشنا بوده باشند یا اینکه نستبی با همدیگر داشته باشند این مراسم خواستگاری زودتر و آسان تر انجام می‌شود در مراسم خواستگاری خانواده عروس و داماد شرایط و نقطه نظرات و خواسته های خود را مطرح می‌نمایند.

مراحل مراسم عروسی در ایران (مراسم بله برون یا بله بران) :

یکی دیگر از مراحل مراسم عروسی در ایران مراسم بله برون یا بله بران است. مراسم بله برون یا مراسم بله بران یکی از مراسم های قبل از عروسی است زمانی که خانواده عروس و داماد تقریباً اطمینان حاصل کردند که ازدواج انجام خواهد شد خانواده داماد از خانواده عروس اجازه می‌خواهند که مجلس بله برون را ترتیب دهند. در این مراسم معمولاً بزرگان خانواده دور و نزدیک جمع می‌شوند و در مورد مهریه و شیربها با هم صحبت می‌کنند. معمولاً مهریه و سایر شرایط توافق شده را در برگه ای می‌نویسند و داماد و بزرگان حاضر در مجلس به عنوان شاهد آن را امضاء می‌کنند تاریخ جشن عقد و عروسی در این مراسم تعیین می‌شود. در گذشته مردان تنها بدون حضور زنان در این مراسم شرکت می‌کردند. اما در حال حاضر زنان نیز در این مراسم همراه با مردان شرکت می‌کنند.

مراحل مراسم عروسی در ایران (مراسم شیرینی خوران) :

یکی دیگر از مراحل مراسم عروسی در ایران مراسم شیرینی خوران است این مراسم نیز یکی دیگر از مراسم های قبل از عروسی است. این مراسم مختص زنان است در این مراسم خانواده داماد به خانواده عروس هدایایی می‌دهند این هدایا معمولاً تزئین شده در یک سینی بزرگ گذاشته می‌شود و به خانه خانواده عروس فرستاده می‌شود خود خانواده داماد هم بعد از غروب به منزل عروس می‌روند و حلقه نامزدی را به دست عروس خانم می‌کنند.

مراحل مراسم عروسی در ایران (مراسم نامزدی) :

یکی دیگر از مراحل مراسم عروسی در ایران مراسم نامزدی است مراسم نامزدی یکی از مراسم های قبل از عروسی است دوران نامزدی دوران شیرینی است که بعد از توافق ازدواج از سوی خانواده عروس و داماد آغاز می‌شود این مراسم قبل از عروسی انجام می‌شود در این زمان خانواده ها با هم رفت و آمد می‌کنند و در این زمان مقدمات مربوط به عقد و عروسی توسط عروس و داماد انجام می‌شود. در بعضی از خانواده ها مراسم نامزدی بیشتر برای آشنایی بیشتر خانواده های دوطرف انجام می‌شود.

مراسم عقد نکاح :

این مراسم یکی مراحل مراسم عروسی در ایران است مراسم عقد نکاح یکی دیگر از مراسم های قبل از عروسی است عقد نکاح یا همان پیمان زناشویی عبارت است از توافق یک زن و مرد جهت شروع زندگی مشترک است این مراسم اکثراً در خانه خانوده عروس انجام می‌شود. در این مراسم عروس و داماد برسرسفره عقد نشسته و خطبه عقد توسط عاقد خوانده می‌شود و پس از قبول شرایط عقد از سوی هر دو طرف عروس و داماد به عقد همدیگر درمی آیند و رسماً توسط عاقد زن و شوهر اعلام می‌شوند.

مراحل مراسم عروسی در ایران( مراسم جهاز بران یا جهاز برون) :
یکی از مراحل مراسم عروسی در ایران هست که به آن مراسم جهاز بران یا جهاز برون گفته می‌شود این مرحله نیز یکی از مراسم های قبل از عروسی است. جهیزیه عروس اسباب و وسایلی است که از سوی خانواده عروس تهیه شده و به خانه داماد ارسال می‌شود.

مراحل مراسم عروسی در ایران (مراسم حنا بندان) :

یکی دیگر از مراسم های قبل از عروسی است مراسم حنابندان مراسم خداحافظی عروس از خانه پدری است و در شبی برگزار می‌شود که به عنوان آخرین شب اقامت عروس به عنوان رسمی در خانه پدری است در این مراسم حنا را در ظرفی تزئین شده می‌ریزند و دورتادور مراسم می‌گردانند و همه میهمانان تکه ای از حنا را برکف دست خود می‌گذارند لازم به ذکر است که حنا اثری از بهشت و نشانه ای از شادی، مهر و نیکبختی دارد حنابندان در شهرهای مختلف کشور به شکل خاصی برگزار می‌شود در اصل حنابندان آماده سازی حنا ( خیساندن آن ) و مالیدن آن به دست و پای عروس و گاهی آغشته کردن آن به دست و پای داماد است با اجازه بزرگترها مراسم حنابندان شروع می‌شد خواهر عروس دستان عروس را به حنا آغشته می‌کرد و برادرداماد دستان داماد را حنا می‌بست معمولاً مراسم حنابندان بعد از شام شروع می‌شود در بعضی از نقاط ایران مراسم حنابندان هزینه ای برای عروس و داماد ندارد دوستان و اقوام و خویشان هدایای مختلفی برای برگزاری مراسم تقدیم می‌کنند و پس از مراسم حنابندان نیز هر کس براساس وسع و توان خویش هدایایی ارائه می‌دهند معمولاً اقوام و خویشان داماد کمک های خود را به داماد و اقوام و خویشان عروس نیز هدایای خود را به خانواده عروس تقدیم می‌کنند تا داماد را در تأمین هزینه ازدواج و عروس خانم را در تأمین هزینه جهیزیه یاری نمایند.

مراحل مراسم عروسی در ایران (مراسم جشن عروسی) :

مراسم جشن عروسی مراسمی است که توسط خانواده داماد برای بردن عروس برگزار می‌شود مراسم جشن عروسی در نقاط مختلف ایران با هم متفاوت است اما اغلب رسم بر این است که عروس و داماد به آرایشگاه می‌روند بعد از آماده شدن عروس و داماد، با هم به محل برگزاری مراسم عروسی می‌روند و تا نصفه های شب به جشن و شادی می‌پردازند و در پایان مراسم جشن عروسی، عروس طبق یک آیین سنتی دسته گل خود را پرتاب می‌کند و دختری که گل را می‌گیرد عروس بعدی خواهد بود بعد از اتمام مراسم عروسی، مهمانان، عروس و داماد را تا منزلشان بدرقه می‌کنند و برای آنها دعای خیر و آرزوی خوشبختی می‌کنند.

مراحل مراسم عروسی در ایران (مراسم پاتختی) :

مراسم پاتختی یکی از مراحل مراسم عروسی در ایران مراسم پاتختی است یکی از مسائل مهم عروس خانم‌های ایرانی برگزاری بهتر جشن پاتختی است مراسم پاتختی یکی از مراسم های بعد از عروسی است پاتختی جشنی است که روز بعد از مراسم عروسی برگزار می‌شود در اصل برگزاری این مراسم کمک اقوام و آشنایان به شروع زندگی عروس و داماد و حل شدن مشکلات مالی در شروع زندگی است.

آیین مراسم پاتختی

مراسم پاتختی یا به‌اصطلاح همان نشاندن عروس به صندلی مراسمی است که به فاصله یک روز بعد از مراسم عروسی و به‌صورت جشن عصرانه که طی آن اقوام و دوستان و تمام خویشاوندان عروس و داماد هدیه‌ای را به‌رسم یادبود به این مراسم می‌برند برگزار می‌شود. مفهوم این جشن بدین صورت است که عروس شب قبل را بصورت باکره بوده و آن شب را رد کرده است. و با سربلندی در میان دختران و اقوام بر تخت می‌نشیند .
جشن پاتختی فقط مختص حضور زنان بوده و آقایان نمی‌توانند شرکت کنند.

رسومات مراسم پاتختی

بعد از پایان پذیرایی نوبت به اهدای هدایای مهمان‌ها و اقوام و خویشان می‌رسد. در ابتدا رسم بر آن است تا بزرگترها و افراد نزدیک هدایای خود را براساس وسع خود تقدیم عروس و داماد کنند، اگرچه مهمان‌ها سعی می‌کنند هدایای آبرومندانه خود را به‌صورت جنس اعم از پتو، ظروف تزئینی کریستال و بلور، ساعت، تابلو و ... پیشکش عروس کنند.

مراحل مراسم عروسی در ایران (مراسم مادرزن سلام) :

یکی از مراحل مراسم عروسی در ایران مراسم مادرزن سلام است مراسم مادرزن سلام یکی مراسم های بعد از مراسم عروسی است این مراسم از صبح بعد از شب ازدواج انجام می‌شود و داماد با مادر عروس ملاقات می‌کند و از وی به خاطر عقد دخترش سپاسگزاری می‌کند و هدیه ای نیز به مادرزن خود می‌دهد. هنگامى‌که در خانه داماد جشن پاتختى برپا است، در خانه مادر عروس در اطاقى چند سينى شيرینى و يک سینى که در آن يک قواره پارچه کت و شلوارى يا يک کله قند گذاشته شده بر روى فرش گذاشته مى‌شود اگر خانواده عروس از نظر مالی خوب باشند کنار پارچه کت و شلوارى يک ساعت و يا يک انگشتر نيز مى‌گذارند داماد پس از انجام پاتختى خود از ريش‌سفيدان اجازه مى‌گيرد و با ساقدوش‌ها و چند تن ديگر به خانه مادر عروس مى‌آيد. هنگامى‌که او مى‌خواهد داخل خانه شود مادر عروس پيشانى او را مى‌بوسد و سپس او را به اطاقى که ياد شد مى‌برد. در آنجا پس از خوردن شيرينى و اندکى گفتگو يکى از ساقدوش‌ها سينى کت و شلوار را برمى‌دارد و همه به خانه داماد برمى‌گردند. اين رسم را مادرزن سلام مى‌نامند. پس از مادرزن سلام هرکس مى‌تواند از داماد هرچه را که بخواهد برباید (سرقت کند!) و داماد بايد بکوشد که چيزى از او دزديده نشود. اگر کسى توانست از مال داماد چيزى بربايد براى پس دادن آن هرچه از ساقدوش‌ها بخواهد بايد آنها را فراهم آورند.